Ο Ιερός Ναός Γεννήσεως Θεοτόκου, που συνήθως αποκαλείται από τους κατοίκους του Γαβαλοχωρίου απλά ως «Παναγιά», είναι στην πραγματικότητα δύο εκκλησίες, η μία ως μεταγενέστερη προσθήκη στην άλλη. Ο ναός της Γεννήσεως της Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1628, είναι ο αρχικός ναός και βρίσκεται στα δεξιά, όπως βλέπετε την εκκλησία. Ο ναός του Αγίου Χαράλαμπου βρίσκεται στα αριστερά και προστέθηκε αργότερα. Οι δύο κίονες στην αριστερή εκκλησία προέρχονται από τον αρχαιολογικό χώρο με το ψηφιδωτό δάπεδο, που βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο, ακριβώς δυτικά της Αλμυρίδας (δυστυχώς, δεν υπάρχει εξήγηση για την προέλευση των ψηφιδωτών και τη χρονολόγησή τους σε αυτό το σημείο). Κοντά στην είσοδο της εκκλησίας, συχνά κυματίζουν τρεις σημαίες —η γαλανόλευκη ελληνική σημαία, η μπλε σημαία με τα κίτρινα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η κίτρινη εκκλησιαστική σημαία με τον δικέφαλο αετό. Ο ιερέας μένει στο σπίτι στα αριστερά, καθώς μπαίνετε στην αυλή, επομένως είναι πιθανό να δείτε τα τρίκυκλα και τα παιχνίδια των παιδιών του διάσπαρτα στον χώρο.
Στον Ιερό Ναό Γεννήσεως Θεοτόκου, γίνονται οι τακτικές θρησκευτικές λειτουργίες τον χειμώνα (αυτές οι λειτουργίες γίνονται στην εκκλησία των Αγίων Σεργίου και Βάκχου το καλοκαίρι). Η λειτουργία ξεκινά στις 7:30 το πρωί της Κυριακής και τελειώνει περίπου στις 9:30 ή στις 10:00, ανάλογα αν ο ιερέας κάνει κήρυγμα ή αν πραγματοποιείται κάποιο μνημόσυνο. Η πρόσβαση στο εσωτερικό της εκκλησίας είναι γενικά ελεύθερη.
Για να φτάσετε στην εκκλησία της Γεννήσεως της Θεοτόκου και στην εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου, ξεκινήστε από την κεντρική πλατεία του Γαβαλοχωρίου και ακολουθήστε τον δρόμο που ανηφορίζει προς τα Ενετικά Πηγάδια. Στρίψτε δεξιά στο πρώτο στενό που θα συναντήσετε και συνεχίστε ευθεία μέχρι να δείτε την εκκλησία στα αριστερά σας.
Η εκκλησία της Γεννήσεως της Θεοτόκου και η εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου έχουν πλούσια ιστορία. Το 1770, το χωριό χτυπήθηκε από πανούκλα και σχεδόν οι μισοί από τους ντόπιους πέθαναν και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους, στο νεκροταφείο γύρω από την εκκλησία της Γεννήσεως Θεοτόκου. Λόγω της ευκολίας με την οποία εξαπλώθηκε η ασθένεια, οι ιερείς δεν παρευρέθηκαν στις νεκρώσιμες ακολουθίες, τελώντας τις κηδείες από την ταράτσα ενός κοντινού σπιτιού. Τότε, λέγεται ότι εμφανίστηκε ο Άγιος Χαράλαμπος, στον οποίο προσευχήθηκαν οι χωριανοί, ζητώντας την προστασία του. Κατόπιν, η πανούκλα τελείωσε.
Το 1818, Τούρκοι άνδρες, που κατοικούσαν στο Γαβαλοχώρι, κατέλαβαν τον ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Ο ιερέας, Αντώνιος Φρονιμάκης, σκότωσε τρεις από αυτούς, γεγονός που έβαλε τέλος στην κατοχή και εμπόδισε την εκκλησία από το να μετατραπεί σε τζαμί. Η μνήμη του ιερέα τιμήθηκε σε μια από τις ανοικοδομήσεις της εκκλησίας, που έγινε μεταξύ 1848 και 1887, όταν και χτίστηκε μια νέα πύλη, στο σημείο όπου βρισκόταν η παλιά. Επόμενες ανακαινίσεις περιλάμβαναν την κατασκευή του καμπαναριού, την επένδυση με πλακάκια στην αυλή και την κατασκευή των τοίχων γύρω από την εκκλησία.
Το 1818, Τούρκοι άνδρες, που κατοικούσαν στο Γαβαλοχώρι, κατέλαβαν τον ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Ο ιερέας, Αντώνιος Φρονιμάκης, σκότωσε τρεις από αυτούς, γεγονός που έβαλε τέλος στην κατοχή και εμπόδισε την εκκλησία από το να μετατραπεί σε τζαμί. Η μνήμη του ιερέα τιμήθηκε σε μια από τις ανοικοδομήσεις της εκκλησίας, που έγινε μεταξύ 1848 και 1887, όταν και χτίστηκε μια νέα πύλη, στο σημείο όπου βρισκόταν η παλιά. Επόμενες ανακαινίσεις περιλάμβαναν την κατασκευή του καμπαναριού, την επένδυση με πλακάκια στην αυλή και την κατασκευή των τοίχων γύρω από την εκκλησία.
Το 1848, οι δύο αδερφοί Βουτσάδες, από το Γαβαλοχώρι, ξεκίνησαν την ανοικοδόμηση του ναού. Αρχικά, χρηματοδότησαν τις εργασίες ανακαίνισης, αλλά αργότερα συγκεντρώθηκαν και πρόσθετα κεφάλαια. Τα αδέρφια ανακαίνισαν τη στέγη, ενώ έχτισαν νέα Αγία Τράπεζα και Τέμπλο. Πάνω και εκατέρωθεν της πόρτας της εκκλησίας, τοποθέτησαν δύο μικρά αγάλματα, που απεικονίζονταν να κρατούν τσάντες στα απλωμένα χέρια τους, προκειμένου να αναπαριστήσουν τα χρήματα που πρόσφεραν οι πιστοί για την ανέγερση της εκκλησίας. Όταν οι αρχαιολόγοι αφαίρεσαν τον γύψο, στο σημείο όπου λέγεται ότι βρίσκονταν τα αγάλματα, βρήκαν τα περιγράμματα των αγαλμάτων να προεξέχουν από τον τοίχο. Το γιατί αφαιρέθηκαν τα αγάλματα δεν είναι γνωστό. Όπως αναφέρθηκε, ο ναός του Αγίου Χαράλαμπους θεωρείται συνέχεια του ναού της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Η χρονολογία κατά την οποία προστέθηκε είναι άγνωστη, αλλά πιθανότατα προστέθηκε λόγω του σημαντικού ρόλου που έπαιξε ο Άγιος Χαράλαμπος στην ιστορία του Γαβαλοχωρίου (θεωρείται πολιούχος του Γαβαλοχωρίου). Σταμάτησε την πανούκλα του 1770 και του 1797. Αργότερα, όταν μια ακόμη πανούκλα έπληξε το Γαβαλοχώρι, οι ντόπιοι έφεραν στο χωριό τους την Αγία Ζώνη της Παναγίας, που είχε μεταφερθεί από το Άγιο Όρος στο Ρέθυμνο, και έκαναν κύκλους στο χωριό κουβαλώντας την. Και σε αυτήν την περίπτωση τελείωσε η πανούκλα, με το θαύμα να αποδίδεται και στον Άγιο Χαράλαμπο και στην Παρθένο Μαρία. Ο ρόλος του Αγίου Χαράλαμπου στη σωτηρία του χωριού ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο, όταν κάποιοι χωρικοί ανέφεραν ότι τον είδαν να διώχνει μία γυναίκα, που έβγαζε φωτιά από το στόμα της (την πανούκλα), κοντά στην είσοδο του Γαβαλοχωρίου, στο δρόμο προς Αλμυρίδα.
Ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρήθηκε προστάτης του Γαβαλοχωρίου και από άλλες ασθένειες. Το 1810, πολλοί άνθρωποι πέθαναν από μια ασθένεια που ξεκίνησε, όταν ιερείς που εκπροσωπούσαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο (οι ανώτατοι αξιωματούχοι της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας) πέρασαν από το Γαβαλοχώρι και συγκέντρωσαν ελαιόλαδο σε μεγάλα πήλινα δοχεία ως δωρεές. Όταν, όμως, αργότερα επέστρεψαν για να παραλάβουν το λάδι, ανακάλυψαν ότι κάποιος το είχε πάρει. Το Πατριαρχείο καταράστηκε το χωριό, οπότε και χτύπησε η αρρώστια. Επειδή επηρέαζε μόνο το Γαβαλοχώρι και δεν εμφανίστηκε σε άλλα χωριά, του δόθηκε το όνομα Γαβαλόκακο. Και πάλι οι χωριανοί ζήτησαν τη βοήθεια του Αγίου Χαράλαμπου και τότε η αρρώστια εξαφανίστηκε. Το 1860, τα ζώα του χωριού αρρώστησαν και άρχισαν να πεθαίνουν από μια άλλη μυστηριώδη ασθένεια. Οι κάτοικοι του χωριού μάζεψαν όλα τα ζώα και τα έφεραν στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Χαράλαμπου, όπου προσευχήθηκαν για την παρέμβαση του Αγίου. Μετά από αυτό, η ασθένεια σταμάτησε.
Τον Άγιο Χαράλαμπο τον κάλεσαν ξανά οι χωρικοί του Γαβαλοχωρίου το 1862, όταν έπεσε καταστροφική βροχή στο Γαβαλοχώρι. Χείμαρροι έρρεαν μέσα από το χωριό, καταστρέφοντας σπίτια και άλλες περιουσίες, πνίγοντας αρκετούς κατοίκους. Το νερό παρέσυρε, επίσης, έναν τεράστιο ογκόλιθο και τον κύλησε για περίπου 2 χιλιόμετρα, κατά μήκος μιας μικρής κοίτης, πριν τον εναποθέσει στην είσοδο του Γαβαλοχωρίου, στον δρόμο προς την Αλμυρίδα. Και πάλι οι χωριανοί προσευχήθηκαν στον Άγιο Χαράλαμπο και το χωριό σώθηκε από την καταστροφή και από τον ογκόλιθο.
Ο Άγιος Χαράλαμπος επενέβη σε μια πολύ διαφορετική κατάσταση το 1944. Κάποιοι από τους κατοίκους του Γαβαλοχωρίου σκότωσαν Γερμανούς στρατιώτες, στις 24 Σεπτεμβρίου, σε μια γέφυρα κοντά στην Αλμυρίδα. Οι ντόπιοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και το χωριό, φοβούμενοι ότι οι Γερμανοί θα επέστρεφαν στο Γαβαλοχώρι για να τους πιάσουν ή/και να τους σκοτώσουν, ως αντίποινα για ό,τι είχαν κάνει. Μόνο ένας από αυτούς, ο Κυριάκος Πρωτοπαπαδάκης, επέλεξε να μείνει. Πήγε στην εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου και ζήτησε την παρέμβαση του Αγίου, που είχε σώσει τόσες φορές το χωριό στο παρελθόν. Οι Γερμανοί δεν έκαναν αντίποινα εναντίον του χωριού.
Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν επίσκοπος Μαγνησίας, κοντά στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Περίπου το 198 μ.Χ., ο Σεβήρος, ο αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, διόρισε κάποιον κυβερνήτη της Μικράς Ασίας, που άρχισε να διώκει τους χριστιανούς, μεταξύ των οποίων και τον Άγιο Χαράλαμπο. Βασανίστηκε βάναυσα, αλλά όταν οι βασανιστές του υπέστησαν σοβαρά σωματικά τραύματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο Άγιος Χαράλαμπος τους θεράπευσε. Μετά από αυτά τα γεγονότα, πολλοί άνθρωποι από τη Μαγνησία και άλλα μέρη της Ασίας ήρθαν στον Άγιο Χαράλαμπο, ομολόγησαν τις αμαρτίες τους και ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό. Ο Άγιος Χαράλαμπος έκανε πολλά θαύματα, θεραπεύοντας τους πιστούς από διάφορες ασθένειες, γεγονός που οδήγησε στην επιβολή περισσότερων βασανιστηρίων εναντίον του και, ακολούθως, στην εκτέλεση ακόμη περισσότερων θαυμάτων. Οι ειδωλολάτρες διηγήθηκαν στον Σεβήρο αυτά τα γεγονότα, και τότε εκείνος αποφάσισε να αποκεφαλίσουν τον Άγιο Χαράλαμπο. Συνελήφθη, αλλά πριν από την εκτέλεσή του, προσευχήθηκε στον Χριστό και πέθανε πριν τον αποκεφαλίσουν οι στρατιώτες. Ο Άγιος Χαράλαμπος φύλαγε το λαό του, όπως ο βοσκός φυλάει το ποίμνιό του, γι' αυτό και θεωρείται προστάτης των βοσκών και των κοπαδιών τους. Η γιορτή του είναι στις 10 Φεβρουαρίου, εκτός αν αυτή η ημερομηνία συμπίπτει με το Σάββατο πριν από τη Σαρακοστή ή την Καθαρά Δευτέρα (την πρώτη ημέρα της Σαρακοστής), οπότε και εορτάζεται στις 9 Φεβρουαρίου. Οι θρησκευτικές λειτουργίες τελούνται στην εκκλησία το προηγούμενο απόγευμα και το πρωί ανήμερα της γιορτής. Ο εσπερινός ξεκινά περίπου στις 7μ.μ. και η πρωινή λειτουργία περίπου στις 7:30π.μ.
Η Παναγία, προς τιμή της οποίας έχει ονομαστεί η αρχική εκκλησία, είναι εξέχουσα προσωπικότητα του Χριστιανισμού και της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Μαρία ήταν μια Εβραία, του πρώτου αιώνα, από τη Ναζαρέτ, που συνέλαβε τον Ιησού μέσω του Αγίου Πνεύματος και συνόδευσε τον σύζυγό της, Ιωσήφ, στη Βηθλεέμ, όπου και γέννησε. Στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, η Μαρία θεωρείται η μητέρα όλων των ανθρώπων, σύμβολο προστασίας και παρηγοριάς. Η γιορτή της γέννησης της Μαρίας είναι στις 8 Σεπτεμβρίου και οι θρησκευτικές λειτουργίες τελούνται στην εκκλησία το προηγούμενο απόγευμα και το πρωί ανήμερα της γιορτής. Ο εσπερινός ξεκινά περίπου στις 7μ.μ. και η πρωινή λειτουργία περίπου στις 7:30π.μ.
Ο Ιερός Ναός Γεννήσεως Θεοτόκου, που συνήθως αποκαλείται από τους κατοίκους του Γαβαλοχωρίου απλά ως «Παναγιά», είναι στην πραγματικότητα δύο εκκλησίες, η μία ως μεταγενέστερη προσθήκη στην άλλη. Ο ναός της Γεννήσεως της Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1628, είναι ο αρχικός ναός και βρίσκεται στα δεξιά, όπως βλέπετε την εκκλησία. Ο ναός του Αγίου Χαράλαμπου βρίσκεται στα αριστερά και προστέθηκε αργότερα. Οι δύο κίονες στην αριστερή εκκλησία προέρχονται από τον αρχαιολογικό χώρο με το ψηφιδωτό δάπεδο, που βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο, ακριβώς δυτικά της Αλμυρίδας (δυστυχώς, δεν υπάρχει εξήγηση για την προέλευση των ψηφιδωτών και τη χρονολόγησή τους σε αυτό το σημείο). Κοντά στην είσοδο της εκκλησίας, συχνά κυματίζουν τρεις σημαίες —η γαλανόλευκη ελληνική σημαία, η μπλε σημαία με τα κίτρινα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η κίτρινη εκκλησιαστική σημαία με τον δικέφαλο αετό. Ο ιερέας μένει στο σπίτι στα αριστερά, καθώς μπαίνετε στην αυλή, επομένως είναι πιθανό να δείτε τα τρίκυκλα και τα παιχνίδια των παιδιών του διάσπαρτα στον χώρο.
Στον Ιερό Ναό Γεννήσεως Θεοτόκου, γίνονται οι τακτικές θρησκευτικές λειτουργίες τον χειμώνα (αυτές οι λειτουργίες γίνονται στην εκκλησία των Αγίων Σεργίου και Βάκχου το καλοκαίρι). Η λειτουργία ξεκινά στις 7:30 το πρωί της Κυριακής και τελειώνει περίπου στις 9:30 ή στις 10:00, ανάλογα αν ο ιερέας κάνει κήρυγμα ή αν πραγματοποιείται κάποιο μνημόσυνο. Η πρόσβαση στο εσωτερικό της εκκλησίας είναι γενικά ελεύθερη.
Για να φτάσετε στην εκκλησία της Γεννήσεως της Θεοτόκου και στην εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου, ξεκινήστε από την κεντρική πλατεία του Γαβαλοχωρίου και ακολουθήστε τον δρόμο που ανηφορίζει προς τα Ενετικά Πηγάδια. Στρίψτε δεξιά στο πρώτο στενό που θα συναντήσετε και συνεχίστε ευθεία μέχρι να δείτε την εκκλησία στα αριστερά σας.
Η εκκλησία της Γεννήσεως της Θεοτόκου και η εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου έχουν πλούσια ιστορία. Το 1770, το χωριό χτυπήθηκε από πανούκλα και σχεδόν οι μισοί από τους ντόπιους πέθαναν και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους, στο νεκροταφείο γύρω από την εκκλησία της Γεννήσεως Θεοτόκου. Λόγω της ευκολίας με την οποία εξαπλώθηκε η ασθένεια, οι ιερείς δεν παρευρέθηκαν στις νεκρώσιμες ακολουθίες, τελώντας τις κηδείες από την ταράτσα ενός κοντινού σπιτιού. Τότε, λέγεται ότι εμφανίστηκε ο Άγιος Χαράλαμπος, στον οποίο προσευχήθηκαν οι χωριανοί, ζητώντας την προστασία του. Κατόπιν, η πανούκλα τελείωσε.
Το 1818, Τούρκοι άνδρες, που κατοικούσαν στο Γαβαλοχώρι, κατέλαβαν τον ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Ο ιερέας, Αντώνιος Φρονιμάκης, σκότωσε τρεις από αυτούς, γεγονός που έβαλε τέλος στην κατοχή και εμπόδισε την εκκλησία από το να μετατραπεί σε τζαμί. Η μνήμη του ιερέα τιμήθηκε σε μια από τις ανοικοδομήσεις της εκκλησίας, που έγινε μεταξύ 1848 και 1887, όταν και χτίστηκε μια νέα πύλη, στο σημείο όπου βρισκόταν η παλιά. Επόμενες ανακαινίσεις περιλάμβαναν την κατασκευή του καμπαναριού, την επένδυση με πλακάκια στην αυλή και την κατασκευή των τοίχων γύρω από την εκκλησία.
Το 1818, Τούρκοι άνδρες, που κατοικούσαν στο Γαβαλοχώρι, κατέλαβαν τον ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Ο ιερέας, Αντώνιος Φρονιμάκης, σκότωσε τρεις από αυτούς, γεγονός που έβαλε τέλος στην κατοχή και εμπόδισε την εκκλησία από το να μετατραπεί σε τζαμί. Η μνήμη του ιερέα τιμήθηκε σε μια από τις ανοικοδομήσεις της εκκλησίας, που έγινε μεταξύ 1848 και 1887, όταν και χτίστηκε μια νέα πύλη, στο σημείο όπου βρισκόταν η παλιά. Επόμενες ανακαινίσεις περιλάμβαναν την κατασκευή του καμπαναριού, την επένδυση με πλακάκια στην αυλή και την κατασκευή των τοίχων γύρω από την εκκλησία.
Το 1848, οι δύο αδερφοί Βουτσάδες, από το Γαβαλοχώρι, ξεκίνησαν την ανοικοδόμηση του ναού. Αρχικά, χρηματοδότησαν τις εργασίες ανακαίνισης, αλλά αργότερα συγκεντρώθηκαν και πρόσθετα κεφάλαια. Τα αδέρφια ανακαίνισαν τη στέγη, ενώ έχτισαν νέα Αγία Τράπεζα και Τέμπλο. Πάνω και εκατέρωθεν της πόρτας της εκκλησίας, τοποθέτησαν δύο μικρά αγάλματα, που απεικονίζονταν να κρατούν τσάντες στα απλωμένα χέρια τους, προκειμένου να αναπαριστήσουν τα χρήματα που πρόσφεραν οι πιστοί για την ανέγερση της εκκλησίας. Όταν οι αρχαιολόγοι αφαίρεσαν τον γύψο, στο σημείο όπου λέγεται ότι βρίσκονταν τα αγάλματα, βρήκαν τα περιγράμματα των αγαλμάτων να προεξέχουν από τον τοίχο. Το γιατί αφαιρέθηκαν τα αγάλματα δεν είναι γνωστό. Όπως αναφέρθηκε, ο ναός του Αγίου Χαράλαμπους θεωρείται συνέχεια του ναού της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Η χρονολογία κατά την οποία προστέθηκε είναι άγνωστη, αλλά πιθανότατα προστέθηκε λόγω του σημαντικού ρόλου που έπαιξε ο Άγιος Χαράλαμπος στην ιστορία του Γαβαλοχωρίου (θεωρείται πολιούχος του Γαβαλοχωρίου). Σταμάτησε την πανούκλα του 1770 και του 1797. Αργότερα, όταν μια ακόμη πανούκλα έπληξε το Γαβαλοχώρι, οι ντόπιοι έφεραν στο χωριό τους την Αγία Ζώνη της Παναγίας, που είχε μεταφερθεί από το Άγιο Όρος στο Ρέθυμνο, και έκαναν κύκλους στο χωριό κουβαλώντας την. Και σε αυτήν την περίπτωση τελείωσε η πανούκλα, με το θαύμα να αποδίδεται και στον Άγιο Χαράλαμπο και στην Παρθένο Μαρία. Ο ρόλος του Αγίου Χαράλαμπου στη σωτηρία του χωριού ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο, όταν κάποιοι χωρικοί ανέφεραν ότι τον είδαν να διώχνει μία γυναίκα, που έβγαζε φωτιά από το στόμα της (την πανούκλα), κοντά στην είσοδο του Γαβαλοχωρίου, στο δρόμο προς Αλμυρίδα.
Ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρήθηκε προστάτης του Γαβαλοχωρίου και από άλλες ασθένειες. Το 1810, πολλοί άνθρωποι πέθαναν από μια ασθένεια που ξεκίνησε, όταν ιερείς που εκπροσωπούσαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο (οι ανώτατοι αξιωματούχοι της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας) πέρασαν από το Γαβαλοχώρι και συγκέντρωσαν ελαιόλαδο σε μεγάλα πήλινα δοχεία ως δωρεές. Όταν, όμως, αργότερα επέστρεψαν για να παραλάβουν το λάδι, ανακάλυψαν ότι κάποιος το είχε πάρει. Το Πατριαρχείο καταράστηκε το χωριό, οπότε και χτύπησε η αρρώστια. Επειδή επηρέαζε μόνο το Γαβαλοχώρι και δεν εμφανίστηκε σε άλλα χωριά, του δόθηκε το όνομα Γαβαλόκακο. Και πάλι οι χωριανοί ζήτησαν τη βοήθεια του Αγίου Χαράλαμπου και τότε η αρρώστια εξαφανίστηκε. Το 1860, τα ζώα του χωριού αρρώστησαν και άρχισαν να πεθαίνουν από μια άλλη μυστηριώδη ασθένεια. Οι κάτοικοι του χωριού μάζεψαν όλα τα ζώα και τα έφεραν στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Χαράλαμπου, όπου προσευχήθηκαν για την παρέμβαση του Αγίου. Μετά από αυτό, η ασθένεια σταμάτησε.
Τον Άγιο Χαράλαμπο τον κάλεσαν ξανά οι χωρικοί του Γαβαλοχωρίου το 1862, όταν έπεσε καταστροφική βροχή στο Γαβαλοχώρι. Χείμαρροι έρρεαν μέσα από το χωριό, καταστρέφοντας σπίτια και άλλες περιουσίες, πνίγοντας αρκετούς κατοίκους. Το νερό παρέσυρε, επίσης, έναν τεράστιο ογκόλιθο και τον κύλησε για περίπου 2 χιλιόμετρα, κατά μήκος μιας μικρής κοίτης, πριν τον εναποθέσει στην είσοδο του Γαβαλοχωρίου, στον δρόμο προς την Αλμυρίδα. Και πάλι οι χωριανοί προσευχήθηκαν στον Άγιο Χαράλαμπο και το χωριό σώθηκε από την καταστροφή και από τον ογκόλιθο.
Ο Άγιος Χαράλαμπος επενέβη σε μια πολύ διαφορετική κατάσταση το 1944. Κάποιοι από τους κατοίκους του Γαβαλοχωρίου σκότωσαν Γερμανούς στρατιώτες, στις 24 Σεπτεμβρίου, σε μια γέφυρα κοντά στην Αλμυρίδα. Οι ντόπιοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και το χωριό, φοβούμενοι ότι οι Γερμανοί θα επέστρεφαν στο Γαβαλοχώρι για να τους πιάσουν ή/και να τους σκοτώσουν, ως αντίποινα για ό,τι είχαν κάνει. Μόνο ένας από αυτούς, ο Κυριάκος Πρωτοπαπαδάκης, επέλεξε να μείνει. Πήγε στην εκκλησία του Αγίου Χαράλαμπου και ζήτησε την παρέμβαση του Αγίου, που είχε σώσει τόσες φορές το χωριό στο παρελθόν. Οι Γερμανοί δεν έκαναν αντίποινα εναντίον του χωριού.
Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν επίσκοπος Μαγνησίας, κοντά στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Περίπου το 198 μ.Χ., ο Σεβήρος, ο αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, διόρισε κάποιον κυβερνήτη της Μικράς Ασίας, που άρχισε να διώκει τους χριστιανούς, μεταξύ των οποίων και τον Άγιο Χαράλαμπο. Βασανίστηκε βάναυσα, αλλά όταν οι βασανιστές του υπέστησαν σοβαρά σωματικά τραύματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο Άγιος Χαράλαμπος τους θεράπευσε. Μετά από αυτά τα γεγονότα, πολλοί άνθρωποι από τη Μαγνησία και άλλα μέρη της Ασίας ήρθαν στον Άγιο Χαράλαμπο, ομολόγησαν τις αμαρτίες τους και ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό. Ο Άγιος Χαράλαμπος έκανε πολλά θαύματα, θεραπεύοντας τους πιστούς από διάφορες ασθένειες, γεγονός που οδήγησε στην επιβολή περισσότερων βασανιστηρίων εναντίον του και, ακολούθως, στην εκτέλεση ακόμη περισσότερων θαυμάτων. Οι ειδωλολάτρες διηγήθηκαν στον Σεβήρο αυτά τα γεγονότα, και τότε εκείνος αποφάσισε να αποκεφαλίσουν τον Άγιο Χαράλαμπο. Συνελήφθη, αλλά πριν από την εκτέλεσή του, προσευχήθηκε στον Χριστό και πέθανε πριν τον αποκεφαλίσουν οι στρατιώτες. Ο Άγιος Χαράλαμπος φύλαγε το λαό του, όπως ο βοσκός φυλάει το ποίμνιό του, γι' αυτό και θεωρείται προστάτης των βοσκών και των κοπαδιών τους. Η γιορτή του είναι στις 10 Φεβρουαρίου, εκτός αν αυτή η ημερομηνία συμπίπτει με το Σάββατο πριν από τη Σαρακοστή ή την Καθαρά Δευτέρα (την πρώτη ημέρα της Σαρακοστής), οπότε και εορτάζεται στις 9 Φεβρουαρίου. Οι θρησκευτικές λειτουργίες τελούνται στην εκκλησία το προηγούμενο απόγευμα και το πρωί ανήμερα της γιορτής. Ο εσπερινός ξεκινά περίπου στις 7μ.μ. και η πρωινή λειτουργία περίπου στις 7:30π.μ.
Η Παναγία, προς τιμή της οποίας έχει ονομαστεί η αρχική εκκλησία, είναι εξέχουσα προσωπικότητα του Χριστιανισμού και της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Μαρία ήταν μια Εβραία, του πρώτου αιώνα, από τη Ναζαρέτ, που συνέλαβε τον Ιησού μέσω του Αγίου Πνεύματος και συνόδευσε τον σύζυγό της, Ιωσήφ, στη Βηθλεέμ, όπου και γέννησε. Στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, η Μαρία θεωρείται η μητέρα όλων των ανθρώπων, σύμβολο προστασίας και παρηγοριάς. Η γιορτή της γέννησης της Μαρίας είναι στις 8 Σεπτεμβρίου και οι θρησκευτικές λειτουργίες τελούνται στην εκκλησία το προηγούμενο απόγευμα και το πρωί ανήμερα της γιορτής. Ο εσπερινός ξεκινά περίπου στις 7μ.μ. και η πρωινή λειτουργία περίπου στις 7:30π.μ.
